Wild Beauty Art Festival
Žabljak
e-mail: info@wildbeautyart.me
Terenski rad u službi tradicije: prikupljanje plesno-muzičkog nasljeđa na Durmitoru, Sinjavini i Kolašinu
Jedanaesta međunarodna studijska istraživačka stanica „Etno-kamp dr Zlata Marjanović ― Kolašin“ uspješno je realizovana od 10. do 18. avgusta na teritorijama opština Kolašin, Žabljak i Šavnik. Ovaj, po mnogo čemu jedinstven, projekat, koji već više od deceniju okuplja studente i profesore iz zemlje i regiona sa ciljem prikupljanja, dokumentovanja, analize, revitalizacije i digitalizacije plesno-muzičkog nasljeđa, pokrenuo je misiju širenja dobrih praksi i na ostale krajeve Crne Gore.
Od ove godine povećan je fokus na tzv. terenski rad koji podrazumijeva intervjuisanje stanovništva, a u njemu je učestvovalo 13 istraživača. Zahvaljujući Opštini Kolašin i festivalu WBA koji su izdvojili finansijska sredstva, zamisao da Etno-kamp prevaziđe granice Kolašina polako se pretvara u realnost-navodi mentor kampa, specijalista Davor Sedlarević.
Festival Wild Beauty Art (WBA) sa Žabljaka, sa kojim već godinama imamo saradnju, dao je sjajnu ideju da pod njihovim pokroviteljstvom započne rekognicija i početna istraživanja žabljačkog terena po savremenim metodološkim praksama Etno-kampa. Tako smo prva tri dana proveli u Žabljaku i okolini i snimali kazivanja starijih, ali i nešto mlađih mještana i veoma smo zadovoljni ovim pilot projektom-nastavlja Sedlarević.
Posebnu vrijednost ovogodišnjem programu dao je upravo Etno-kamp, koji je realizovan pod rukovodstvom Davora Sedlarevića, posvećenog istraživača nematerijalnog nasljeđa. Snimljena kazivanja i muzički zapisi dragocjeni su tragovi jednog vremena i načina života koji polako nestaje, a nama je posebno značajno što smo mogli da doprinesemo njihovom sistematičnom dokumentovanju. Vjerujemo da će ovaj početni korak biti podsticaj za dalju saradnju, istraživanja i nova okupljanja, u kojima će se tradicija još snažnije povezati sa savremenim umjetničkim praksama-izjavili su iz PR tima Festivala.
Snimanja na području Kolašina, Mrtvog Dubokog, kao i katuna u Sirovcu, sprovođena su u drugom dijelu projekta. Tom prilikom došlo se do raritetnih podataka koji su dokumentovani i biće predmet podrobne analize. Ne radi se samo o pamćenjima i sjećanjima, već i živim praksama naroda ovog kraja. Specijalista Igor Popov, rukovodilac istraživačkih timova, ističe da se u ovih jedanaest godina stvorila izuzetno jaka baza za potencijalno otvaranje etnomuzikoloških i etnokoreoloških katedri koje Crna Gora, nažalost, još uvijek ne posjeduje. Takođe, umrežavanja akademija, visokih i srednjih škola, struke, prakse i nadasve nauke, ključne su dobrobiti. Kroz protekli period veoma je moguće kvalitetno pratiti promjene nasljeđa jednog kraja i komparirati ga sa susjednim regijama, što je kolašinska inicijativa i imala kao jedan od ciljeva. Značajno je sticanje terenskog iskustva i za studente, jer je rad u Crnoj Gori izazovan i može se reći da se istraživači najbolje „kale“ ovdje, jer imaju mogućnost da teoretska znanja testiraju i u praksi, u razgovoru sa još uvijek živim nosiocima određenih vještina i znanja koja se sve ređe sreću.
JU Centar za kulturu Kolašin kao krovni organizator u čijem sastavu funkcioniše i KUD „Mijat Mašković“ dotirala je nedostajuća sredstva, a njen direktor Branislav Jeknić naglašava da se Etno-kamp Kolašin potvrdio kao manifestacija od izuzetnog značaja, ne samo za Kolašin, već i za cijelu Crnu Goru.
Materijal koji je više od decenije prikupljan, pored naučne obrade, doživio je i scensku rekonstrukciju i interpretaciju, što je KUD-u „Mijat Mašković“ donijelo „Grand-Prix“ titulu sveukupnog pobjednika na jednom od najjačih svjetskih festivala folklora, poljskom TKB-u. Prema mišljenjima međunarodnog žirija sastavljenog od eksperata iz sfere etnomuzikologije, etnokoreologije i antropologije, program koji je naš ansambl prikazao korelira sa najstarijim plesno-muzičkim praksama. Shodno tome, možemo da zaključimo da je kamp u potpunosti opravdao svoje postojanje i demonstrirao višeslojne potencijale koje prepoznaje stručna međunarodna javnost-zaključuje Jeknić.
Teoretski dio kampa obuhvatio je prezentaciju diplomskog rada Jovana Miladinovića „Etno-kamp dr Zlata Marjanović ― Istraživačka stanica plesno-muzičkog nasljeđa“, promociju dokumentarnih filmova „Dvadeset godina kikindskog etno-kampa“ i „Kazivač“ ― o igrama kolašinskog kraja, da bi se zaključio okruglim stolom na temu izazova u digitalizaciji dosad snimljene građe. Komentorka kampa, mr Tamara Ljesar, istakla je da su mnogi studenti iz regiona teme za svoje naučne radove pronašli upravo u Kolašinu, unapređujući tako djelovanja u oblasti nasljeđa i da je kamp glavno uporište za edukaciju i sistematsku prezervaciju tradicije od zaborava. Znalački konstruisana istraživačka nit vezena je kazivanjima iz Tepaca, Podgore, Njegovuđe i Žabljaka, preko katuna Ječišta na Sinjavini, do Kolašina i Mrtvog Dubokog u Rovcima.
Organizatori su se posebno zahvalili NVU CIRTIP, Radi Antonijević, Rajki i Kosi Popović i grupi „Durmitorke“, kao i svim osobama koje su posredno ili neposredno doprinijele uspješnosti projekta. Pored istraživača iz KUD-a „Mijat Mašković“, timove su činili studenti etnomuzikoloških odsjeka iz Beograda i Novog Sada, te članovi ADZNM „Gusle“ iz Kikinde.
